سرعت نشر اینترنتی
و استقبال عمومی از آن فوق العاده زیاد شده است اگر در سالهای گذشته پر
طرفدارترین سایت های اینترنتی سایت های ارایه دهنده موزیک و نرم افزار
بوده اند امروز باید به صراحت گفت سایتهای ارایه دهنده کتاب گوی سبقت را
از آن ها ربوده اند . این نشان می دهد نسل جویای آموختن و
فراگیریست یک بخش جدید هم به دایره نشر اینترنتی افزوده شده است و آن فرمت
های جدید کتاب است که برای موبایل آماده می شوند در واقع هم پایه رشد
تکنولوژی ، طریقه آموزش همگانی نیز تغییر می کند به خاطر داریم تا همین
چندی پیش اغلب روزنامه های ما مانند ناشران و هفته نامه ها و مجلات امروز
ما دارای سایتی اختصاصی نبودند اما امروز می بینیم سایتهای آنها هوداران
بسیار یافته اند که البته این خود هنوز هم جای کار بسیار دارد .
می
دانیم که بزرگترین روزنامه های جهان میلیونها نویسنده دارند یعنی مخاطبین
آن ها در نگارش مقالات و مطالب نقش دارند که این در بعضی از روزنامه ها تا
60 درصد کل مطالب را تشکیل می دهد . البته روزنامه های ما از این بابت
همچنان در گیر گروههای پنهان هیئت تحریریه خود هستند و به همان نسبت
مطالبشان دارای تنوع و زیبای خاصی نیست گویا مدیران مسئول و سردبیران ما
هنوز این شهامت را ندارند که با کسانی کار کنند که به شکل مجازی مطالب را
در اختیارشان می گذارند .
نویسندگان امروز ایران هم با یک
پارادوکس مواجه هستند پرادکسی بین انتخاب نشر کلاسیک و نشر اینترنتی . برای
نویسندگانی که به دنبال درآمد خاصی نیستند نشر اینترنتی بسیار جذابتر و
سهل و الوصول تر است و نیاز به گذشتن از گذرگاه های صعب العبور نیست دیگر
کمبود کاغذ و اداهای بعضی از ناشرین ن و صفحه بندی گرافیست و هزار دردسر دیگر نیست به
راحتی می توان در ظرف چند ثانیه با مخاطب کتاب خود ارتباط برقرار نمود و
نتیجه عمل را نیز دید .
بسیاری از ناشران جوان ما امروز از
اینترنت به عنوان ویترین کتابهای خود استفاده می کنند و آنهایی که کمی
جامعه شناسی و روانشناسی می دانند مختصر و یا گزیده ایی از مطالب و یا
زندگینامه نویسنده کتاب خویش را در کنار و گوشه سایت خود می گذارند تا
بدین شکل مخاطب خویش را برای خرید کتابها ترغیب کنند .
می
دانیم سال گذشته پر فروش ترین کتاب ایران حاوی جملات برگزیده بود در جامعه
امروزی ایران استقبال از جملات و سخنان قصار بسیار زیاد شده است میلیونها
کاربر در صدها هزار صفحه اینترنتی بدنبال خواندن این جملات هستند .
می
دانید که وب سایت تخصصی من رتبه نخست گوگل در هنگام سرچ دانلود کتاب و رتبه دوم
سرچ کلمه کتاب را داراست در این مدت سعی کرده ام برآورد آماری از استقبال
عمومی نسبت به کتاب ها بدست آورم . این داده ها شاید برای آنهایی که
بدنبال تالیف و چاپ کتاب هستند می تواند مفید واقع شود . بطور مثال سه
هفته پیش کتاب آرمان نامه ، که مجموعه ایی است از اندیشه های متفکر و مصلح
برجسته کشورمان ارد بزرگ ، توسط آقای امیر همدانی در روزهای پایانی دی ماه
(1387) کار تالیف ش به پایان رسیده و در سایتشان گذاشتند من هم آن را با
چند لینک ساده در سایتم قرار دادم امروز در کمتر از سه هفته می بینم بیش
از هفت هزار دانلود مستقیم داشته و سایت هایی که اختصاصا مطالب آن را
در مجموعه های خود قرار داده اند بیش از 30 هزار بازدید داشته اند که فقط
در یک مورد آن که وب سایت خانم مهرناز کریمی است 15 هزار بازدید را ما
شاهدیم حتی اگر یک سوم بازدیدهای مستقیم را در نظر بگیریم یعنی ده هزار
مطالعه مستقیم را بهمراه 7 هزار دانلود غیر مستقیم کتاب ، می بینیم این
کتاب در کمتر از سه هفته 17 هزار بار توسط ایرانیان مورد استفاده قرار
گرفته است .
در طی سال های اخیر من سراغ ندارم هیچ کتابی
در این مدت اندک به چنین رکوردی دست یافته باشد یعنی فاصله پایان نگارش و
رسیدن به مخاطب در ظرف کمتر از 21 روز و آن هم هفده هزار مخاطب نشانه
تحولی اساسی در انتشار کتاب است .
کتاب هایی دیگری که
استقبال بسیار از آنها شده است کتابهایست که حاوی داستان های کوتاه هستند
و پس از آن کتابهایی که بخش هایی از شاهنامه و یا در مورد شاهنامه می
باشند .
کتابهای دیکشنری فارسی به انگلیسی هم فوق العاده
هوادار دارد در بین آدمهای مشهور هم کتابهای جلال آل احمد ، خواجه عبدالله
انصاری ، نادر ابراهیمی ، قیصر امین پور با استقبال زیادی مواجه شده است .
دیگر
مواردی که مورد خواست عمومی است کتابهایی است که اینترنت را به زبانی ساده
آموزش می دهند . رشد و سرعت آی تی سبب شده است که اشتیاق خاصی در این بخش
حس شود .
باید به بزرگترین مشکل حال حاضر مباحث اینترنتی
اشاره کنم و آن نداشتن امکان خرید و فروش اینترنتی به شکل آنلاین است
اکنون کشورهایی نظیر هند چندین برابر درآمد ما از نفت ، از طریق تجارت
الکترونیک کسب درآمد می کنند و متاسفانه ما در این راه با موانع بسیار
بزرگ و جدی مواجه هستیم .
به نظر من با برطرف شدن این
مشکلات تغییر بسیار بزرگی در امر مبادلات رخ میدهد در کوتاه مدت بزرگترین
مشکل ناشران را که همان سیستم توزیع و پخش کتاب است و در این راه گاهی تا
50 درصد قیمت پشت جلد را نیز نصیب خود می کنند را برطرف می سازد .
فکر
می کنم اینترنت کاری را که دولت ها طبق قوانین اساسی خود موظف به انجام
آن هستند و نتوانستند انجام دهند یعنی آموزش رایگان همگانی را در حال
انجام دادن است و درصد تاثیر گذاریش هر روز بیشتر هم می شود .
در
هیچ کجای تاریخ شما شاهد این نبوده اید که دانش آموزان از آموزگاران خود
نسبت به خیلی از مسائل بیناتر باشند و امروز دانش آموزان ما به آموزگاران
خود اینترنت و عرصه های آن را آموزش می دهند .
نکته بسیار
مهمی که در حال رخ دادن است و ندیدم کسی به آن اشاره کند آنست که با توسعه
نشر اینترنتی مصرف کاغذ به شدت در حال کاهش است روزنامه ، کتاب ، دفتر و
حتی مداد و لوازم التحریر مانند خط کش نقاله ، گونیا و مدادهای رنگی ،
پاستل ، گواش و حتی قلم نی کم کم آنقدر استفاده از آنها محدود می شود که
شاید هزاران هزار کارخانه ی تولید آنها بسته و به شغل دیگری روی آورند .
این
اندوهناک و غم انگیز نیست دنیای جدید حتی یک سی دی ساده را هم تحمل نکرد و
امروز می شنویم کارخانجات تولید سی دی به خاطر تکثیر و ازدیاد کارت های
حافظه کوچک در حال ورشکستگی هستند.
فکر می کنم مدیران
فرهنگی باید دیدگاه خویش را تغییر دهند و بیش از آن که به فکر نمایشگاه
سالانه کتاب باشند باید مشکل خرید و فروش اینترنتی را حل کنند که اگر این
اتفاق رخ دهد ناشرین ما به جای چند روز تحمل هزار مشقت در یک مکان محدود
به اسم نمایشگاه کتاب ! ، در یک سایت مجازی نمایشگاهی جهانی خواهند داشت و
طرف حساب آنها هم تنها مشتری و اداره پست خواهد بود اداره ایی که اگر
دولتی نبود تا کنون بارها ورشکست شده بود . این تحرک و پویایی مثبت شغل
های کاذب و خدماتی بسیاری را از بین می برد و آن نیروها را به بخشهای
تولیدی و ارزشمندتری هدایت می کند .
